ÖTV, tüketim amacıyla satın alınan ürünlerin fiyatına eklenen bir vergi türü olarak yer almaktadır. Açılımı Özel Tüketim Vergisi olan ve çoğunlukla kısaltması ,ÖTV, şeklinde kullanılan bu vergi türü lüks tüketim malları ile insanlara ve çevreye verdiği zararlardan ötürü kullanımı teşvik edilmeyen ürünlerden maktu veya oransal olarak alınan tüketim vergisidir. İlk olarak Avrupa Birliği ile uyum çerçevesinde yapılan kanun değişiklikleriyle gündeme gelmiş ve yine aynı amaçla 2002 yılında 4760 sayılı Kanun ile kabul edilmiştir. ÖTV muafiyeti ise engelli bireyler ve belirli düzeyde engel derecesine sahip olan kişiler için geçerli bir düzenlemedir. Böylece bu bireylerin yerden bir yere gitmelerini kolaylaştırırken hayata karışmalarını da sağlamaktadır. ÖTV muafiyeti yalnızca engelli bireylerin değil ailelerinin de hayatını kolaylaştırmayı amaçlayan bir düzenlemeye sahiptir. Belirli şartlar çerçevesinde engelli birey ve ailesinin ÖTV muafiyetli arabalardan yararlanabilmektedir. Peki bahsi geçen bu ÖTV muafiyeti nedir, nasıl alınır, koşulları nelerdir? Haydi gelin merak edilen tüm bu soruları birlikte yanıtlayalım.
Açılımı Özel Tüketim Vergisi olan ÖTV, belirli ürün ve mallar için geçerli olan harcama vergisi anlamına gelir. Devlete ödenen bir vergi türü olan ÖTV, Avrupa Birliği uyum çerçevesi kapsamında 2002 yılından itibaren uygulanmaya başlamış olup günümüzde de devam etmektedir. Fakat bazı özel koşullar kapsamında bireylere ÖTV muafiyeti uygulanabilmektedir. Bu indirim kapsamında bireyler almak istedikleri mal veya ürünleri devlete herhangi bir vergi ödemeden alabilmektedir. Fakat bu muafiyet belirli koşullar altında geçerliliğini korumaktadır. Çoğunlukla araçlar için uygulanan ÖTV muafiyeti, tüketim ürünleri için de geçerlidir. Her sene belirlenen limitler dahilindeki ürün ve mallarda geçerli olan bu muafiyet engelli bireylerin daha kolay bir şekilde mal sahibi olmasını sağlamaktadır. Araçlarda uygulanan ÖTV istisnası kapsamında vergi dilimleri değişebildiği gibi matrah değerleri de değişebilmektedir. Böylece muafiyetten yararlanabilen kişiler belirli araçları daha uygun fiyata satın alabilmektedir. ÖTV muafiyeti, vücudunda belirli oranda işlev kaybı olan ve engelli raporu bulunan bireyler için geçerli bir hak olduğu da unutulmamalıdır. Bu bağlamda yüksek engellilik oranlarına sahip bireyler ÖTV ödemeden araç sahibi olabilmektedir.
ÖTV hakkında merak edilenlerden biri de ÖTV muafiyeti nasıl alınır, sorusudur. ÖTV muafiyetinden yaralanabilmek için kişinin %90 ve üzeri engeli olması ya da uzuv kaybının bulunması gerekmektedir. Muafiyetin geçerli olabilmesi için ise tam teşekküllü bir hastaneden sağlık kurulu raporu alınmalıdır. Engelli ÖTV muafiyetinden yararlanabilmek için ise aşağıda verilen adımlar takip edilmelidir:
Engelli bireylerin ÖTV muafiyetli araçlardan yararlanabilmesi için ise tam teşekküllü bir hastaneden alınmış raporlarının içerisinde "ÖTV istisnalı araç alabilir" ibaresinin yer alması gerekmektedir. Bu ibare ile birlikte kişiler raporlarını gösterdiği zaman ÖTV muafiyetinden yararlanabilmektedir. 18 yaş altı engelli bireylerde ise Özel Gereksinim Raporu verilmektedir. Raporda “Özel Gereksinimi Vardır” ifadesi yer almalıdır. Böylece engelli çocuklar ve aileleri de ÖTV muafiyetinden yararlanabilir.
Şehit aileleri de ÖTV muafiyetinden yararlanan grup içerisinde yer almaktadır. Bu kişiler için ise ÖTV muafiyetinin alınması farklı işlemektedir. ÖTV muafiyetli araç satın almak isteyen şehit aileleri, satın alım işlemleri öncesinde belirli evrakları tamamlamaları gerekmektedir. İlk olarak araç satın almak isteyen kişinin şehidin birinci derece yakını olması gerekmektedir. Ardından aşağıda verildiği şekilde gerekli olan evrakları tamamlaya başlayabilir:
Özel Tüketim Vergisi bir kez, mal ya da ürünün ilk satışı yapıldığında ödenir. Dolayısıyla ürün ya da malı ilk satın alan kişi ÖTV’yi ödemekle yükümlüdür. Bu mal ya da ürünün ikinci defa satışı yapıldığında ÖTV ödenmez. ÖTV söz konusu mal ya da ürünlerin niteliğine göre belirlenir. ÖTV’nin hesaplanmasında farklı standartlar bulunur. Bir mal ya da ürün için ödenecek olan ÖTV oranı, söz konusu malın ya da ürünün niteliğine karşılık gelen ÖTV oranı kullanılarak hesaplanır. Bu ÖTV oranları ilgili bakanlıklar tarafından belirlenir. ÖTV hesaplamalarında baz alınan ÖTV oranları her yıl değişiklik gösterebilir. ÖTV oranları aracın türüne göre %45 ile %225 arasında değişmektedir. Otomobillerde ÖTV hesaplaması ise aracın niteliğine göre yapılır. Aracın silindir hacmi ve sayısı ÖTV indirimi hesaplama aşamasında büyük rol oynar. Otomobilin matrah fiyatı yani vergisiz ücreti de ÖTV hesaplamalarında önem taşır. Araçlara ÖTV yüzde cinsinden yansıtılır ve bu yüzdeler de aracın silindir hacmine ve sayısına göre belirlenir. ÖTV hesaplamalarında kullanılmak üzere belirlenmiş ÖTV yüzdeleri bulunur. Araçlar silindir hacim ve sayılarına göre bu yüzdelere yerleştirilir. Örneğin motor silindir hacmi 1.600 cm³’e kadar olan, vergisiz satış tutarı 240.000 TL olan bir araca %60 oranında ÖTV ve %20 oranında KDV yansıtılır.
Belirli düzeyde engel derecesine sahip bireyler yaptıkları satın alımlarda ÖTV ödemezler. Buna ÖTV muafiyeti denir. ÖTV muafiyetiyle amaçlanan bu bireylerin bir yerden bir yere gitmelerini kolaylaştırmak ve hayata karışmalarını sağlamaktadır. ÖTV muafiyeti yalnızca engelli bireylerin değil ailelerinin de hayatını kolaylaştırmayı amaçlar.. Peki bahsi geçen bu ÖTV muafiyeti nedir, nasıl alınır, koşulları nelerdir? Haydi gelin merak edilen tüm bu soruları birlikte yanıtlayalım. Bu muafiyet kapsamında bireyler, almak istedikleri mal veya ürünleri devlete herhangi bir vergi ödemeden alabilmektedir. Fakat bu muafiyet belirli koşullar altında geçerlidir.. Çoğunlukla araçlar için uygulanan ÖTV muafiyeti, tüketim ürünleri için de geçerlidir. Her sene belirlenen limitler dahilinde ürün ve mallarda geçerli olan bu muafiyet, engelli bireylerin daha kolay bir şekilde mal sahibi olmasını sağlamaktadır. Araçlarda uygulanan ÖTV istisnası kapsamında vergi dilimleri değişebildiği gibi matrah değerleri de değişebilmektedir. Böylece muafiyetten yararlanabilen kişiler belirli araçları daha uygun fiyata satın alabilmektedir. ÖTV muafiyetinin, vücudunda belirli oranda işlev kaybı olan ve engelli raporu bulunan bireyler için geçerli bir hak olduğu da unutulmamalıdır. Bu bağlamda yüksek engellilik oranlarına sahip bireyler ÖTV ödemeden araç sahibi olabilmektedir.
Kişilerin ÖTV muafiyetinden yararlanabilmeleri için karşılamaları gereken belirli kriterler bulunmaktadır. Bu kriterler aşağıda sıralandığı şekildedir:
ÖTV muafiyeti ve indirimi en çok karıştırılan konular arasında yer alır. Oysaki ayrımı oldukça basittir. ÖTV muafiyeti, %90 ve üzeri engel durumu veya uzuv kaybına sahip yüksek engellilik derecesi bulunan kişiler için geçerlidir. Bu kişiler araç satın alımlarında hiçbir şekilde ÖTV ödemeden araç sahibi olur. ÖTV indiriminde ise kişiler belirli bir oranda ÖTV ödemesi yapması gerekir. ÖTV indirimi %90'dan daha az %40 - %89 aralığından engel derecesine sahip olması durumunda indirimden faydalanabilmektedir. Böylece bireyler araca gerçek değerinden daha uygun bir fiyata sahip olmaktadır.
ÖTV muafiyetli aracı eğer engelli birey kullanabilecek durumdaysa kendisi kullanmalıdır. Fakat her zaman kendileri kullanabilecek durumda olmayabilir. Bu nedenle aracı engelli kişinin istediği kişi kullanabilmektedir. Fakat bu kullanım engelli kişinin ihtiyaçları doğrultusunda olmalıdır. Kişinin hastaneye götürülmesi, eczaneden ilaçlarının alınması veya kişinin herhangi bir yere götürülmesi gibi durumları kapsayabilmektedir. Bu durum suiistimal edilmemelidir. Engelli birey aracı kullanabilecek durumda olmadığı koşullarda araba kullanımında herhangi bir sorunun oluşmaması adına ruhsata 1., 2. veya 3. derece yakınları arasında en az 3 kişinin de adı yazılmaktadır. Böylece araç sahibi arabada olmasa dahi araç kullanımında bir sorun oluşmamaktadır.
ÖTV istisnası, %90 ve üzeri engel derecesine sahip olan engelli bireyler ve şehit ailelerini kapsamaktadır.
ÖTV muafiyetli alınan araçlar satılabilmektedir. Fakat tek bir şartı bulunmaktadır. 2025 yılında yapılan ÖTV düzenlemesiyle eğer ÖTV muafiyetli bir araba aldıysanız aracın ancak 10 yıl sonra satılabilmesi mümkündür. Fakat bu 10 yıl içerisinde aracı satmak istiyorsanız o zaman belirli yaptırımlar da beraberinde gelmektedir. ÖTV muafiyetiyle satın alınan araç 10 yıl içinde satıldığı zaman devlet ÖTV miktarını talep etmektedir. Böylece ÖTV muafiyeti geçersiz sayılır.
İkinci el araçlar ÖTV muafiyetinden yararlanamamaktadır. ÖTV muafiyeti yalnızca sıfır araç alımlarında geçerli olup bunda da belirli limit ve şartlar bulunmaktadır. Kişi 2025 yılında yapılan düzenlemeyle birlikte ÖTV muafiyeti ile 10 senede yalnızca 1 kere ve en az %40 yerlilik şartını taşıyan ÖTV muafiyetli araç alabilmektedir.
Siz de ÖTV muafiyetinden yararlanarak araç satın aldıysanız, aracınızı Kasko’latmayı unutmayınız. Hepiyi Sigorta bu aşamada her zaman yanınıza sizin için en iyisini amaçlamaktadır. ÖTV Hesaplama Nasıl Yapılır?başlıklı yazımız da ilginizi çekebilir.
Siz yolun tadını çıkarın, diğer olasılıklar teminat altında!
Zorunlulukları kolaylaştırmak için Hepiyi Sigorta!
