Günümüzde pek çok insan çeşitli rahatsızlıklardan dolayı vücut ağrısı, hareketlerinin kısıtlanması gibi problemler yaşamakta. Tüm bu sorunların kaynağına inildikten sonra gerekli tedaviler ile hasta daha rahat bir yaşama kavuşur. Bu gibi rahatsızlıklarda genellikle fizik tedavi süreci başlar. Peki fizik tedavi nedir? Fizik tedavi, kas - iskelet sistemi problemleri, yaralanmalar veya nörolojik problemler gibi çeşitli durumların tedavisinde başvurulan bir rehabilitasyon yöntemidir. Vücut fonksiyonlarını iyileştirmek, hareket yeteneklerini geliştirip iyileştirerek kişinin yaşam kalitesini arttırmak amacıyla yapılır. Hastanın hareket kabiliyetini iyileştirirken ağrılarının da azalmasına odaklanır. Peki fizik tedavi süreci nasıl işler, neler yapılır? Haydi gelin aklınıza takılan soruların cevaplarına birlikte bakalım.
Tam adıyla fizik tedavi ve rehabilitasyon olarak bilinen bu alan, vücut fonksiyonlarının düzenlenmesi ve iyileştirilmesi için gerekli görülen tıbbi bir tedavi yöntemidir. Hastaların yaşam kalitelerini arttırmayı ve şikayetlerinden kurtulmalarına yardımcı olmayı amaçlar. Bunun için fizyoterapi uzmanları tarafından hastanın sorununa yönelik çözüm yolları tercih edilerek tedavi sürecine başlanır. Çeşitli egzersiz programları, manuel terapi, elektroterapi veya masaj terapisi gibi yöntemler tedavi sürecinde hastaya yardımcı olacak yöntemlerdir. Bu yöntemler herhangi bir cerrahi müdahale yapılmadan hastanın eski durumuna geri dönmesini ve iyileşmesini hedefler. İyileşme sürecini de hızlandırır. Fizik tedavi sürecinde birçok yöntem bulunur. Bu yöntemler arasından hastanın rahatsızlığına uygun olanı seçilerek fizyoterapistler tarafından tedavi planı oluşturulur.
Fizyoterapi Kimler İçin Uygundur? Fizyoterapi uygulaması, hastaların yaşadıkları fiziksel problemlere göre genellikle iki ana gruba ayrılır. • Ağrı Şikayeti Olan Hastalar: Ağrı şikayetiyle başvuran hastalarda, bu durum genellikle yaşam tarzıyla ilişkilendirilir. Sürekli bilgisayar kullanımı, yanlış duruş pozisyonları, travmalar ve spor sakatlıkları gibi aktiviteler, bu tür ağrılara neden olabilir. • Hareket Problemi Yaşayan Hastalar: Hareket sorunları genellikle ciddi sağlık sorunlarından kaynaklanır; örneğin, kafa travması, beyin felci veya omurilik felci gibi durumlar sonucu ortaya çıkabilir. Ayrıca, kalp hastalıkları, dolaşım sistemi problemleri ve ortopedik rahatsızlıklar yaşayan kişiler de bazı hareket kısıtlarıyla karşılaşabilirler ve bu durumda fizyoterapistlere başvurulabilirler.
Fizik tedavi hakkında merak edilen diğer sorulardan biri de fizik tedavininnasıl yapıldığıdır. , . Fizyoterapistler tarafından gerçekleştirilen fizik tedavi, hastanelerde, özel klinikler ve bakım evleri gibi alanlarda da yapılır. Fizik tedavi uygulanmaya başlamadan önce iki süreçten geçer. Bunlardan ilki değerlendirme ve tanı koyma sürecidir. Hastanın fizik tedaviye başlama süreci öncesinde ilk olarak rahatsızlığının tespit edilmesi gerekir. Hastanın şikayetine bağlı olarak fizik tedavi uzmanı tarafından değerlendirmeler yapılır ve tetkikler istenir. Bu değerlendirmeler ve tetkikler sonucu tanı konulur. Ardından ikici aşama olan tedavi planının oluşturulmasına geçilir. Bu aşamada FTR (Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon) uzmanı tarafından hastanın rahatsızlığına uygun bir tedavi planı çıkarılır. Bu plan doğrultusunda hastanın şikayetlerinin azalması veya çözülmesi amaçlanır. Tedavi planı, egzersiz programı gibi fizik tedavide kullanılan yöntemlerden bir tanesi seçilir ve uygulanmayabaşlanır. Fizik tedavi süresi boyunca hasta fiziksel ve teorik anlamda pek çok bilgi öğrenerek beceri kazanır. Böylece tedavi bittikten sonra da rahatsızlığın tekrarlamaması için veya zorlandığı durumlarda neler yapabileceğini öğrenir. Bu tedavi planın oluşturulmasında uygulanacak yöntemler birden fazla olup egzersiz programları, manuel terapi, elektroterapi, sıcak ve soğuk uygulaması veya transaksiyon yöntemi olmak üzere beş farklı yöntem arasından hastanın öyküsüne en uygun olan yöntem tercih edilir. Ardından fizik tedavi uygulamaları başlar.
Bel ağrısı, kas spazmları, beyin felci, fibromiyaloji, boyun ağrısı, spor yaralanmaları, osteoartrit, omurilik yaralanmaları gibi rahatsızlıkların yaşanması durumunda kasları güçlendirmek, harekete geçirmek ve işlevini geri kazanmasını sağlamak amacıyla fizik tedavi yapılır. Fizik tedavi sürecinde bir veya birden farklı yöntem de uygulanabilir. Bu tamamıyla hastanın rahatsızlığı ve hastalık öyküsüne bağlı olabileceği gibi uygulanan yönteme gösterdiği gelişim ile de ilgilidir. Fizik tedavi yöntemleri de birden fazla olup fizyoterapist uzmanı tarafından uygulanması uygun görülen yöntem doğrultusunda hastanın tedavisine başlanır. Bahsi geçen bu fizik tedavi çeşitleri aşağıda verildiği şekildedir:
Egzersiz terapisi olarak da bilinen egzersiz programı oluşturulmasıyla uygulanan fizik tedavi, en çok kullanılan yöntemler arasında yer alır. Çoğunlukla diğer fizik tedavi yöntemlerini desteklemek amacıyla da uygulanan bu yöntem, hastanın rahatsızlığı başta olmak üzere bireysel ihtiyaçlarına, ne amaçlandığına bağlı olarak kişiye özel egzersizler içerir. Kişiye egzersiz programlarının uygulanması daha çok hareket kabiliyetini arttırmak, denge veya kas problemlerinin önüne geçmek için tercih edilir.
Manuel terapi yöntemi fizyoterapist ile doğrudan temas halinde olunan yöntemdir. Bu yöntemde fizyoterapist, kas, eklem ve yumuşak dokulara doğrudan kendi müdahale eder. Konnektif doku masajı, germe, mobilizasyon, manipülasyon, miyofasyal gevşetme tekniklerinin uygulanması, tetik nokta terapisi gibi daha pek çok teknik uygulanabilir. Böylece hastanın ağrılarının azalması, kas spazm ve gerginliğini rahatlatmak, doku iyileşmesini desteklemek ve eklem hareketlerini iyileştirmek için tercih edilen fizik tedavi yöntemleri arasında yer alır.
Fizik tedavi sürecinde elektrik akımlarının kullanıldığı yöntemdir. Bu yöntem fizyoterapist kontrolünde uygulanıp kasları ve eklemleri harekete geçirmek, uyarmak için kullanılır. Acısız ve ağrısız bir tedavi yöntemi olan elektroterapide ultrasyonik terapi, lazer terapisi, elektrik simülasyonları gibi çeşitli yöntemler kullanılır. Farklı frekanslardaki elektrik akımları uygulanarak dolaşımı hızlandırmak, ödemi azaltmak için kullanılır. Bu yöntem ile sinirler uyarılarak mevcut şikayeti ortadan kaldırmak amaçlanır.
Fizik tedavi yöntemleri arasında en çok uygulanan bir diğer yöntem ise sıcak ve soğuk uygulaması ile tedavi yöntemidir. Vücuda sıcak ve soğuk kompresler uygulanarak yapılan bu tedavi sürecinde soğuk ve sıcak uygulamanın farkları da bulunur. Vücuda sıcak kompres uygulanması; kasların rahatlamasına, kan dolaşımının artmasına ve ağrıların dinmesine yardımcı olur. Soğuk kompres uygulanması ise ağrıları azaltmak, şişlik var ise bunun önüne geçmek ve inflamasyonu kontrol etmek amacıyla uygulanır. Fizyoterapistler tarafından uygulanan bu yöntemler belirli aralıklarla uygulanır.
Transaksiyon yöntemi ile tedavi belirli bir alana uygulanır. Omurga ve eklemlere uygulanan bu yöntem daha çok eklem rahatsızlıkları için kullanılır. Özellikle bel ve boyun bölgesinde oluşan disk kayması, sinir sıkışması ve çeşitli eklem rahatsızlıkları için tercih edilen fizik tedavi yöntemidir. Bu uygulama ile omurgadaki basınç azaltılarak mevcutta yer alan sinir sıkışması giderilerek ağrının önüne geçmek hedeflenir.
Ultrason Terapisi: Yüksek frekanslı ses dalgaları aracılığıyla dokuların ısınmasını ve kan dolaşımının artmasını sağlayarak ağrıyı azaltma ve iyileşmeyi hızlandırma yöntemi. Kinezyolojik Bantlama: Özel esnek bantlar kullanılarak kas ve eklem desteği sağlamak, ağrıyı azaltmak, dolaşımı artırmak ve kas aktivitesini optimize etmek için kullanılan bir yöntem.
Fizik tedavi seans süresi hastanın rahatsızlığı, rahatsızlığın derecesi ve uygulanacak olan yönteme bağlı olarak en az 30 dk. en fazla 1 saat olarak planlanır. Bu süre fizyoterapisttin gerekli gördüğü durumlarda artabilir. Seans süresini kendiniz uzatmak için de talepte bulunabilir, fizyoterapistin uygun gördüğü durumlarda süreyi uzatabilirsiniz.
Fizik tedavi seansları hastalığın seyrine bağlı olarak planlanır. Çoğunlukla hastalar haftada 2 - 3 gün fizik tedavi alır. Tedavi süresi ise ortalama 4 - 6 hafta olacak şekilde planlanır. Fakat ciddi rahatsızlıklarda bu süre daha da uzamaktadır.
Fizik tedavi sonrası iyileşme sürecini devam ettirmek için dikkat edilmesi gerekir. Tedavi sonrası tedavinin yapıldığı bölgede ağrı ve hassasiyet hissedilebilir. Bu yaygın bir durum olup bu bölgenin korunması gerektiğini ifade eder. Dolayısıyla tedavi sonrasında ağır kaldırılmamalı ve ani hareketlerden kaçınılmalıdır. Fazla ağrı hissedilmesi durumunda doktorunuzun önerisine göre soğuk veya sıcak uygulaması yaparak ağrılarınızı hafifletebilir veya dinlenerek bu tedavi sürecini sağlıklı bir şekilde geçirebilirsiniz.
Fizik tedavi zaman ve sabır isteyen bir süreç olup uygun koşullarda tamamlandığına emin olunması gerekir. Hepiyi Sigorta'dan Tamamlayıcı Sağlık Sigortası teklifi alabilir, bütçenize ve ihtiyacınıza en uygun planı seçerek poliçenizi alabilirsiniz.
