Akü Nedir, Akü Neden Biter? Akü Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Akü Nedir, Akü Neden Biter? Akü Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Arabanızın aküsü ve elektrik sistemi söz konusu olduğunda ne kadar çok bilgiye sahip olursanız, o kadar iyi. Akü, arabanızın temel taşlarından biridir. Kimse bitmiş bir akü ile yolda mahsur kalmak istemez. Bu nedenle akünüz ve aracınızın elektrik sistemi hakkında ne kadar çok şey bilirseniz akü arızaları ve problemleri ile karşı karşıya kalma ihtimaliniz de o kadar düşer. Peki akü nedir, ne işe yarar ve nasıl çalışır? Akünüzün bittiğini nasıl anlarsınız? Detaylar bu yazımızda.

 

Akü Nedir?

 

Akü, aracın elektrik sistemine elektrik gücü sağlayan şarj edilebilir bir cihazdır. Marş motoruna elektrik akımı sağlayarak motorun çalıştırılmasından sorumludur ve ayrıca motor çalışmadığında aracın ışıklarına, radyosuna ve diğer elektroniklerine güç sağlar. Temelde araba aküsü bir aracın elektrik sisteminin kalbidir.

 

Akü Ne İşe Yarar?

 

Akü, aracınızın çalışmasını sağlayan hayati bir bileşendir. Akü olmadan aracınızı hareket ettirmeniz ve yolculuk yapmanız mümkün değildir. Aküler genel olarak hücrelerden oluşur ve bu hücreler, arabanızı çalıştırmak için gereken gerçek enerjiyi içerir. Anahtarı çevirdiğinizde akünün içinde kimyasal bir reaksiyon meydana gelir. Akü, bu kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürür ve bu elektrik enerjisini aracınıza güç sağlamak için marş motoruna iletir. Arabanın aküsünü kaputun altında, kara bir kutunun içinde bulabilirsiniz. Arabayı çalıştıracak güç aküde depolanır ve voltajla ölçülür. Bir akü, 12,6 volt veya daha yüksek bir voltajı tuttuğunda tamamen şarj olmuştur. Akü 12,2'ye düştüğünde yalnızca %50 şarjlıdır ve 12 voltun altına düştüğünde bitmiş demektir, dolayısıyla bir akü değişimi gerekir. Akünüz yalnızca aracınızı çalıştırmak için gereken enerjiyi sağlamakla kalmaz, aynı zamanda motorunuzun sağlıklı çalışmasını sağlamak için voltajı da dengeler.

 

Akü Nasıl Çalışır?

 

Akü, aracınızdaki tüm elektrikli bileşenlere güç sağlamak için gerekli elektrik teminatını sağlar. Bu oldukça büyük bir sorumluluk anlamına gelir. Akü gücü olmadan sizin de bildiğiniz üzere arabanız çalışmayacaktır. Peki akü nasıl çalışır ve nasıl bir sistemle işler? Burada iki ana adımdan söz etmek mümkün. İlk adımda kimyasal bir reaksiyon arabanızı harekete geçirir. Akünüz, kimyasal enerjiyi arabanıza güç sağlamak için gerekli olan elektrik enerjisine dönüştürür ve marş motoruna voltaj verir. İkinci adımda ise, elektrik akımını sabit tutar. Yani akünüz yalnızca arabanızı çalıştırmak için gereken enerjiyi sağlamakla kalmaz, aynı zamanda motorunuzu çalışır durumda tutmak için voltajı da dengeler.

 

Akü Çeşitleri Nelerdir?

 

Söz konusu akü çeşitleri olduğu zaman kullandığınız araca bağlı olarak bir çok farklı araç aküsü ile karşılaşmanız mümkün. Farklı akülerin elbette kendileriyle beraber getirdiği farklı yararları vardır ve belirli koşullar sağlandığında en iyi şekilde çalışırlar. Araçlar, ulaşımı daha güvenli ve daha konforlu hale getiren, şerit asistanından ısıtmalı koltuklara kadar daha fazla elektrikle çalışan işlevlere sahip olduğundan, daha yüksek güç yüklerini destekleyebilen gelişmiş aküler de artık daha popülerdir. İşte en yaygın akü çeşitleri:

 

Kurşun-Asit Aküler: Sulu kurşun-asit aküler veya ıslak hücreli aküler, geleneksel akü türleri olarak kabul edilir. Bu tür aküler, günümüzde birçok arabanın yanı sıra golf arabaları veya forkliftler gibi diğer araçlarda da bulunur. Bu aküler, akü içindeki kurşun plakalarla temas ettiğinde kimyasal reaksiyon oluşturan sıvı sülfürik asit veya elektrolit kullanılarak çalışır. Bu reaksiyon, motoru çalıştıran ve yerleşik elektroniklere güç sağlayan bir elektrik akımına neden olur.

 

Lityum-iyon Aküler: Lityum-iyon aküler (Li-ion), elektrikli araçlarda kullanımı giderek daha popüler hale gelen gelişmiş akülerdir. Hafif bir frekansta yüksek enerji yoğunluğu sunarlar ve tekrar tekrar şarj edilebilirler. Bu tip akülerde katottaki ayırıcı ile anot arasında hareket eden bir elektrolit içeren pozitif bir katot ve negatif bir anot bulunur. Lityum, anottaki elektronları kolayca serbest bırakarak katoda gider ve aracın işlevlerine güç sağlamak için enerji üretir. Bu akü tipi hibrit veya tamamen elektrikli araçlarda popülerdir çünkü kimyasal reaksiyonlar tekrar tekrar tersine çevrilebilir ve tamamlanabilir. Araç sahibi aküyü şarj edebilir, enerjiyi kullanabilir ve tekrar şarj etmesi için olanak doğar.

 

Geliştirilmiş Sulu Aküler: Geliştirilmiş sulu aküler (EFB), geleneksel sulu akülere yönelik bir yükseltmedir. Bu aküler, sulu kurşun-asit akülere benzer şekilde çalışır ancak korozyonu azaltmak ve akü ömrünü uzatmak için özel polietilen kaplamalı daha kalın kurşun plakalara sahiptirler. EFB'ler standart sedanlardan karavanlara ve deniz araçlarına kadar birçok araç türü için kullanılabilir. EFB'ler, modern start-stop araçlarına güç sağlamak için de daha popüler hale gelmiş durumda. Bu işlev, aracın rölantideyken kapanması ve ardından kolayca yeniden çalıştırılması anlamına gelir, bu da araç sahibinin yakıt maliyetlerinden tasarruf etmesini sağlar. Ancak arabayı bu şekilde sık sık kapatıp yeniden çalıştırmak aküye zarar verebilir, bu nedenle EFB gibi daha gelişmiş ve güçlü bir akü gereklidir.

 

Emici Cam Mat Aküler: Emici cam mat aküler (AGM), fiberglas ayırıcılara sahip gelişmiş akü türleridir. Bu ayırıcılar emicidir, dolayısıyla sıvı elektroliti kuru halde depolarlar. Bu konfigürasyon, özellikle çarpışma durumunda aküleri daha güvenli hale getirir. Bu akülerin tasarımı ayrıca daha fazla güç için emici ayırıcılar arasına daha fazla kurşun plaka yerleşimi içerir.

 

Akü Neden Biter?

 

  • Yaş: Zamanla bir araba aküsü, içinde meydana gelen kimyasal reaksiyonlar nedeniyle doğal olarak şarj tutma yeteneğini kaybedebilir.
  • Elektronik aksamı açık bırakmak: Motor çalışmıyorken ışıkları veya diğer elektronik aksamları açık bırakmak, akünün şarjını boşaltabilir ve aracınızın zayıf akü belirtileri göstermesine neden olabilir.
  • Kısa yolculuklar: Kısa yolculuklar, alternatöre aküyü tamamen şarj etmesi için yeterli zaman vermez ve bu da zamanla şarjın kademeli olarak azalmasına neden olur.
  • Aşırı sıcaklıklar: Aşırı sıcak veya soğuk, akünün şarj tutma yeteneğini olumsuz etkileyebilir.
  • Akü boşalması: Arızalı elektrikli bileşenler veya parazitli çekimler, araç kapatıldığında bile akünün boşalmasına neden olabilir.

 

Akü Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

 

Akünün bittiği nasıl anlaşılır?

Araç aküsünün değiştirilmesi gerektiğine veya akü takviyesinin gerekli olabileceğine dair çeşitli işaretler vardır. Bunlardan en bariz olanı, motorun çalışmakta zorluk çekmesi veya hiç çalışmamasıdır. Ayrıca ışıkların veya elektronik aksamın normalden daha kısık olduğunu veya hiç çalışmadığını da fark edebilirsiniz. Ayrıca akünüz sızdırıyorsa, şişmişse veya kötü bir kokuya sahipse, değiştirme zamanı gelmiş demektir.

 

Akü nasıl şarj edilir?

Biten bir aküyü şarj etmek için iki farklı yöntem vardır. Birincisi klasik şarj dolumu, diğeri ise takviye olarak bilinir. Klasik şarj dolumu için bir akü şarj cihazı gereklidir ve bu cihaz servislerden temin edilebilir. Aküyü doldurmak için şarj cihazının kablolarını akünün pozitif ve negatif kutuplarına takmak yeterlidir. Ancak takviye yönteminde daha dikkatli olunması gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Takviye yöntemiyle aküyü şarj etmek için öncelikle dolu bir ikinci araca ihtiyaç vardır. Aküyü doldurmadan önce uygun bir alan seçilmelidir, örneğin, aracın güvenli bir yerde durması sağlanmalıdır. Ardından aşağıdaki adımları izleyerek takviye işlemi gerçekleştirilebilir:

  1. Aküsü biten araç ile aküsü dolu aracı yan yana ya da burun buruna park edin.
  2. İki aracın motorunu da durdurun ve kontağı kapatın.
  3. Akü başlarının koruyucu plastiklerini çıkarın.
  4. Kırmızı takviye kablosunun bir ucunu dolu akünün pozitif (+) kutbuna, diğer ucunu ise biten akünün pozitif (+) kutbuna bağlayın.
  5. Siyah takviye kablosunun bir ucunu dolu akünün negatif (-) kutbuna, diğer ucunu ise biten akünün kaportasında metal bir parçaya bağlayın.
  6. Kablo uçlarını kutuplara iyice bağlayarak sağlamlaştırın.
  7. Önce dolu aracı, ardından biten aracı çalıştırın. Aracın çalışıp çalışmadığını kontrol edin.
  8. Takviye işlemi tamamlandıktan sonra önce (-) kutbundaki kabloları, sonra (+) kutbundaki kabloları çıkarın. Kabloları çıkarmaya dolu akünün olduğu araçtan başlayın.

 

Motor çalıştığı halde akü şarj ikaz ışığı yanıyorsa sebebi nedir?

Aracınız hareket halinde olmasına rağmen akü lambası yanıyorsa akü şarjı esnasında bir problem olduğunu söylemek mümkün olur. Bunun en büyük nedeni şarj dinamosunun bitmiş olmasıdır. En kısa sürede aracınızı yetkili bir servise götürerek şarj dinamosunun arızalı olup olmadığını tespit edebilir ve ilgili tamirlerin gerçekleştirilmesini sağlayabilirsiniz.

 

Akü ömrü ne kadardır?

Bir araba aküsünün ortalama ömrü yaklaşık beş yıldır. Ancak bu süre, akünün türü, aracın ne sıklıkta kullanıldığı ve akünün bakımının ne kadar iyi yapıldığı gibi bir dizi faktöre bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

 

Akü nasıl sökülür?

Akü sökümü esnasında kutup başlarını sökerek işleminizi kolaylıkla tamamlayabilirsiniz. Akü kutup başlarından önce eksi kutup başını, ardından da artı kutup başını çıkartarak güvenli bir biçimde akünüzü sökebilirsiniz. Kutup başlarını çıkartıp güvenli bir biçimde kenara yerleştirdikten sonra aküyü olduğu yerden çıkartabilir, eğer yeni akü takacaksanız da bu işleme geçebilirsiniz.

 

Hepiyi Sigorta'dan kaskonuzu yaptırın, rahat edin!