Sigorta sözlüğünü kullanarak merak ettiğiniz tüm sigorta terimleri hakkında bilgi alabilirsiniz.
Gerek sigorta poliçelerinde gerek iş anlaşmalarında ve gerekse farklı sözleşmelerde sıkça karşımıza çıkabilen mücbir sebep ifadesi, beklenmedik ve herhangi bir etkimizin olmadığı durumları anlatmak için kullanılır. Kelime anlamı zorlayıcı olan mücbir, elde olmayan olayları ifade etmek için kullanılır.
Mücbir sebep, tarafların iradesi dışında meydana gelen ve kaçınılamayan olağanüstü durumları ifade eder. Bu durumlar, kişilerin veya işletmelerin yükümlülüklerini yerine getirmesini veya sözleşmeleri icra etmesini geçici veya sürekli olarak engelleyebilir. Kısacası mücbir sebep, olağan durumların dışında meydana gelen ani ve beklenmedik olaylar için kullanılan bir hukuki kavramdır.
Mücbir sebep halleri ise her poliçede ya da sözleşmede farklılık gösterebilmekle birlikte çoğunlukla doğal afetler, savaş, terör saldırısı, grev, lokavt, salgın hastalık ve hükümet müdahalesi gibi durumları kapsar.
Muallak sözlük anlamı olarak sonuca bağlanmamış, sürüncemede kalmış demektir. Bilinmeyen durumlar için kullanılan bu sözcük günlük hayatta da karşımıza çıkmaktadır. Çeşitli durumlar için kullanılan muallak sigortacılık işlemlerinde de en çok adı geçen terimdir. Sigortacılık sektöründe kullanılan bir terim olarak muallak, çözülememiş, sonuca ulaşmamış durumlarda kullanılmaktadır. Bu sektör içerisinde en çok muallak hasar ve tazminat karşılığı ifadeleri ile karşılaşılmaktadır.
Muallak hasar karşılığı, sigorta şirketleri tarafından ödenebilecek ancak henüz ödenmemiş hasarlara karşılık ayrılan teknik bir bütçedir. Sigortalının hasar ihbarında bulunmasıyla birlikte muallak hasar karşılığı devreye girer. Sigorta şirketi hasar ihbarını aldığı zaman herhangi bir incelemede bulunmadan hasar tahmininde bulunarak bir bütçe çıkarır. Tahmin edilen tutar, muallak hasar karşılığı olarak ayrılır. Tutar bilanço dönemleri geldiğinde kârdan düşülmektedir. Böylece sigorta şirketi mevcut kârının daha yüksek görünmesinin önüne geçer. Bunun yanında bilanço hesaplama döneminde bir önceki dönemden devredilen muallak hasar karşılıkları da kâra dahil edilmektedir.
Muallak hasar karşılıkları üç farklı istatistiksel yöntem ile hesaplanmaktadır. Bunlar:
Muallak tazminat karşılığı kayda geçen ve ödenmeyen tutarlar, ödemesi gerçekleşen ama kayda geçmemiş hesaplar için geçerli olan terimdir. Sigorta şirketleri bahsi geçen bu iki durum özelinde tazminat bedeli ayırmak zorundadır. Burada tahmini tazminat tutarı ile gerçek tazminat tutarı arasındaki fark her zaman göz önünde bulundurulmalıdır. Ödemesi gerçekleşmiş ve tespit edilmiş muallak tazminatları hesaplanırken; tahmin edilmiş ya da hesaplanmış eksper, bilirkişi, dava, haberleşme giderleri ve danışman da dahil olmak üzere muallak tazminata karar verilirken tüm giderler hesaplanmaktadır. Giderlerin ve tutar hesaplarının yetersiz kalması durumunda belirli esaslar doğrultusunda sigortalıdan ek karşılıklar talep edilebilir. Bu karşılıklar müsteşarlar tarafından belirlenmektedir. Muallak tazminat karşılıkları zincir merdiven metodu veya sigorta şirketi tarafından belirlenen diğer hesaplama yöntemleriyle hesaplanmaktadır.
TDK sözlüğü "mutabakat" sözcüğünü şöyle açıklar: Uzlaşma, uygunluk, uyum. Tarafların alacak - verecek konularında aynı fikirde olması, anlaşmaya varması ve bunu belgelendirmesi mutabakatın sağlandığını gösterir. Bankacılık sektöründe de sıklıkla kullanılan terim, sigorta sektöründe ise kendine has bir anlam taşır ve daha çok "mutabakatlı poliçe" ifadesi ile bilinir. Sigorta sektörü özelinde mutabakat, genelde sigorta şirketi ile sigortalı şahsın arasında vardığı anlaşmayı karşılar. İçeriğin devamında sigorta sektörü özelinde mutabakat ifadesinin detaylarını incelemek mümkün.
Sigortada mutabakat ne demek diye bakıldığında; esasında sözcüğün tanımının sigorta sektörüne uyarlanmış halini görmek mümkündür. Buna göre; poliçenin imzalanması aşamasında sigorta şirketi ile sigortalı kişinin (tarafların) anlaşması, mutabakata varıldığını gösterir. Daha çok gayrimenkul, konut ve araç gibi varlıkların sigortalanması esnasında ortaya çıkar. Tarafların anlaşarak imzaladığı bu poliçe türüne ise "mutabakatlı poliçe" adı verilir. Bu bilgiler ışığında mutabakatlı poliçe nedir ifade etmek gerekirse; sigorta altına alınan varlığın tam ziyaya uğraması halinde de teminat altına alınmasını sağlayan poliçedir. Mutabakat olmadan imzalanan sigorta poliçelerinde, ilgili varlıklar belli şartlar ve kapsam altında teminata bağlanır. Oysa mutabakatlı poliçeler, sigorta altına alınan varlığın tam ziya olması durumunda da teminat sunar.
Sigorta poliçeleri mutabakatlı olarak imzalandığı takdirde, teminat kapsamı genişletilir ve sigortalıya daha büyük haklar sağlanır. Bu avantajları şöyle sıralamak mümkündür:
